ბიოგრაფია

1901 წლის 25 აგვისტოს, მარო მაყაშვილი დაბადებულა, თავადაზნაურთა ოჯახში, მამა, კოტე მაყაშვილი პოეტი და საქართველოს მწერალთა კავშირის ერთ-ერთი დამაარსებელი იყო. დედა, თამარ გაბაშვილი კი, მწერალ ეკატერინე გაბაშვილის შვილი. მარომ ქალთა ქართული გიმნაზია დაამთავრა და უნივერსიტეტის სიბრძნისმეტყველების ფაკულტეტზე სწავლობდა. მარომ გასაცნობად დღიური დაგვიტოვა, რომელშიც, ერთი მხრივ, საკუთარ მსოფლმხედველობას გვიზიარებს, მეორე მხრივ კი, პირად ცხოვრებაზე მოგვითხრობს. 1918 წლის 12 ივნისს, მარო დღიურში გერმანელი ჯარის შემოსვლასა და აღლუმს აღწერს. პატრიოტული გრძნობებით განმსჭვალული 17 წლის მარო წუხს, რომ საქართველო ბოლომდე ვერ გათავისუფლდა და ,,ერთი ბატონის” თავიდან მოშორების შემდეგ, ,,ახალი უღელი” დაიდგა. მაროსთვის დამოუკიდე ბლობა უზენაესი ღირებულება და ოცნებაა. უსაზღვროა მისი გულისტკივილი სამშობლოს მიმართ, რომელმაც, ვერა და ვერ გაშალა სრული თავისუფლების ფრთები. მისი ოპტიმისტური განწყობა დღიურის სხვა ჩანაწერებიდანაც კარგად ჩანს. მაგალითად, ერთ დღეს ის გერმანელთა ბატონობაზე წუხს, მეორე დღეს კი, ცდილობს, ამაში რაიმე კარგი მხარე დაინახოს და აღნიშნავს, რომ გერმანელები ქართველებს, ჯერჯერობით, კარგად ეპყრობიან. აქვე, გამოხატავს ვარაუდს, რომ შესაძლოა, გერმანულმა ბუნებამ ქართველები კარგ გზაზეც კი დააყენოს, მათთვის დამახასიათებელ დისციპლინას მიეჩვიოს. ეს კი, მისივე თქმით, ჩვენს ერს, ნამდვილად სჭირდება და დისციპლინის გარეშე, წინ ვერ წავალთ. მარო აქტიურად ეწინააღმდეგება სოციალიზმს და ფიქრობს, რომ ამ პარტიის მსოფლმხედველობის გავრცელება საქართველოში შეუძლებელია. მისი აზრით, სწორედ ამიტომ შეიპარა ყველა სოციალისტის საუბარში ნაციონალურ-პატრიოტული ელემენტები. გარდა იმისა, რომ მაროს საქართველოს ბედ-იღბალი ადარდებს და ქვეყნის დამოუკიდებლობაზე ოცნებობს, საკუთარ სამომავლო საქმიანობაზეც ბევრი აქვს ნაფიქრი. დღიურიდან კარგად ჩანს მისი პირადი გეგმები და ნატვრები. ყოველი მისი ფიქრიდან და მიზნიდან ნათლად ჩანს, რომ მარო ასეთი პატარა ასაკიდანვე, გულანთებული პატრიოტია. მისი ყველა ნატვრა, თუ ნააზრევი, სამშობლოს უკავშირდება. ორი უცხო ენის - ფრანგულისა და ინგლისურის შესწავლა სწორედ იმიტომ დაიწყო, რომ კაზმული ზეპირსიტყვიერების ნაწარმოებები ქართულად, პირდაპირ უცხოური დედნებიდან გადმოეთარგმნა. მარო სულით ხელოვანი ადამიანია. ძალიან უყვარს კითხვა და წერა - მხატვრულად, თუმცა, არა რთულად. მთელი არსებითაა გატაცებული თეატრით და ამბობს, რომ იქაურობა მაგნიტივით იზიდავს. მისი თქმით, თეატრში ყოფნისას, გარშემო ვეღარაფერს გრძნობს, წარმოდგენას სულგანაბული შესცქერის და რეალობის შეგრძნებას კარგავს. სპექტაკლების ნახვის შემდეგ, მცირე რეცენზიებს წერს და საკუთარ ემოციებზე გვიყვება - რომელი წარმოდგენა მოეწონა, რომელი - არა, რამ აღაფრთოვანა, რომელ მსახიობს მოჰყავს აღტაცებაში და ა.შ. მიუხედავად თეატრისადმი ასეთი სიყვარულისა, მაროს მსახიობის პროფესია არ ხიბლავდა. მისი აზრით, არტისტებს უმიზნო ცხოვრება აქვთ და საზოგადოება პატივს არ სცემს. ჩანაწერებში მისი ფემინისტური სულიც გამოსჭვივის. 17 წლის მარო წერს, რომ თუ დაქორწინდება, არასგზით იქნება ქმრის კისერზე, იმუშავებს და საკუთარ თავს თავადვე არჩენს, რადგან სხვის ხარჯზე ცხოვრება უსამართლობაა. ასევე, ერთ-ერთ ჩანაწერში, აღნიშნავს, რომ ქალი იმ მდგომარეობის მონაა, რომელშიც ცხოვრება უწევს. უყვარს ადამიანებთან ურთიერთობა, მხიარულება და თავადვე აღნიშნავს, რომ მისთვის საჭიროა, კვირაში რამდენიმეჯერ გავიდეს სახლიდან. თუმცა, ისეთი პერიოდებიც აქვს, როცა მარტო, გარშემომყოფთათვის ხმის გაუცემლად ყოფნა სურს. განსაკუთრებით, თუ წიგნებში ჩაეფლო, გარესამყაროსთან კავშირს წყვეტს. კითხვისას თუ ვინმე დაელაპარაკა, ბრაზდება და კატეგორიულად არ ერთვება საუბარში. პიროვნულად ძალიან უბრალო და მორიდებული ადამიანია. ხშირად წითლდება, რის გამოც, მეგობრების დაცინვის ობიექტი ხდება. მაროს შორიდან მოსწონს პაოლო იაშვილი, მისი გაცნობა სურს და საბოლოოდ, ამას მოახერხებს კიდეც. სწორედ მის დანახვაზე წითლდება ხშირად და გულიც უჩქარდება. ასევე, ერთ ბიჭს ახსენებს, რომლის სახელი და გვარიც არ იცის, თუმცა, ძალიან მოსწონს და სურს, რომ გაიცნოს. მისი თქმით, ამ ბიჭის დანახვაზე რაღაც ემართება, თუმცა - რა, ამას ვერ ხსნის. აქვს გრძნობები მისი მეგობრის - პატეს მიმართ. მისი ჩანაწერებიდან ჩანს, რომ ძალიან უბრალო და დაკვირვებულია, სიღრმისეულად განიხილავს მოვლენებს და საკუთარ აზრებს არგუმენტებით ამყარებს. 19 წლის სტუდენტი, წითელი არმიის შემოჭრის დღეებში, ფრონტზე მოხალისედ წავიდა, წითელ ჯვარში მოწყალების დად ჩაეწერა და კოჯრისკენ მიმავალ სანიტარულ რაზმს შეუერთდა. 19 თებერვალს, მარო ყუმბარის ნამსხვრევით სასიკვდილოდ დაიჭრა კეფაში. მარო მაყაშვილი პირველი ქართველი ქალია, რომელიც ქვეყნის ეროვნულ გმირად აღიარეს. რუსეთის მე-11 არმიის წინააღმდეგ ბრძოლაში გმირულად დაღუპული მარო მაყაშვილი ქართველ იუნკერებთან ერთად, ყოფილი სამხედრო ტაძრის ეზოშია დაკრძალული.